KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
Wierzę w ... ?
Katecheza 39.
WYZNANIE WIARY
Pan
1. Współczesny człowiek bardzo
często, wypowiadając się na tematy religijne, stosuje określenie „Pan Jezus”,
nie zastanawiając się nawet, co ono może oznaczać; „Jezus jest Panem!” - te
słowa często śpiewają pielgrzymi wędrujący na Jasną Górę; w wyznaniu wiary mówimy:
„wierzę (...) w Jezusa Chrystusa, Pana naszego”, a podczas Mszy Świętej
celebrans zwraca się do nas słowami: „Pan z wami”. Te przykłady skłaniają do
zastanowienia się nad tym terminem. Co znaczy określenie „Pan” w relacji do
Jezusa Chrystusa i co to znaczy wierzyć w Pana naszego?
2.
W Starym Testamencie tytuł „Pan” powszechnie odnoszono do Boga. Żydzi
unikali wymawiania podstawowego imienia Boga, jakim było „Jahwe”, zastępując go
terminem „Pan” (hebrajskie „Adonai”). Tłumacze Septuaginty, czyli greckiego
przekładu Starego Testamentu, terminom „Jahwe” i „Adonai” przypisali greckie
określenie „Kyrios”, które również oznacza „Pan”. Jak czytamy w Katechizmie Kościoła Katolickiego, w Nowym
Testamencie tytuł „Pan” jest stosowany „w odniesieniu do Ojca, jak również, co
jest nowością, w odniesieniu do Jezusa, uznanego w ten sposób za samego Boga”
(KKK 446). W taki też sposób Jezusa nazywali Jego uczniowie (J 11,12; Dz 2,36),
tak też ukazuje to liturgia pierwotnego Kościoła. Przykładem tego jest choćby
modlitewny zwrot „Marana tha”, oznaczający „Panie nasz, przyjdź”. „Bardzo
często w Ewangeliach ludzie zwracają się do Jezusa, nazywając go Panem. Tytuł
ten świadczy o szacunku i zaufaniu tych, którzy zbliżają się do Jezusa oraz
oczekują od Niego pomocy i uzdrowienia” (KKK 448). Po zmartwychwstaniu tytuł
„Pan” stał się głównym określeniem godności Jezusa obok tytułów „Syn Boży” i
„Mesjasz”. „Przypisując Jezusowi Boski tytuł Pana, pierwsze wyznania wiary
Kościoła od początku stwierdzają, że moc, cześć i chwała należne Bogu Ojcu
przysługują także Jezusowi, ponieważ istnieje On «w postaci Bożej» (Flp 2,6) i
ponieważ Ojciec potwierdził to panowanie Jezusa, wskrzeszając Go z martwych i
wywyższając Go w swojej chwale” (KKK 449).
3.
Pojęcie „Pan” w Piśmie Świętym występuje w wielu kontekstach. Św. Paweł używa
tytułu „Pan” dla wyrażenia wiary w znaczenie Jezusa: „Dlatego też Bóg Go nad
wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię (...) aby wszelki
język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem” (Flp 2,9.11). Jezus jest Bogiem,
Panem i autorytetem (por. 1 Kor 14,37), sędzią (por. 1 Tes 4,6), Panem swoich
sług (por. 2 Kor 10,8) i Panem wszystkich ludzi (por. Rz 10,12). W innym
kontekście umieszcza słowo „Pan” św. Mateusz. Zdanie „Jezus jest Panem”,
określa postawę ludzi wobec Boga - postawę umiłowania i zaufania, postawę tych,
którzy od Jezusa oczekują określonej łaski (por. Mt 8,2; 14,30).
Katechizm naucza, że „od początku historii
chrześcijańskiej stwierdzenie panowania Jezusa nad światem i nad historią
oznacza także uznanie, że człowiek nie może w sposób absolutny poddać swojej
wolności osobistej żadnej władzy ziemskiej, ale wyłącznie Bogu Ojcu i Panu
Jezusowi Chrystusowi: Cezar nie jest «Panem». «Kościół (...) wierzy, że klucz,
centrum i cel całej historii ludzkiej, znajduje się w Jego Panu i Nauczycielu»”
(KKK 450). Warto pamiętać, że również modlitwa chrześcijańska jest
przeniknięta tytułem „Pan”. Dotyczy to jej początku – „Pan z wami”, zakończenia
– „przez naszego Pana Jezusa Chrystusa” oraz pełnego ufności i nadziei
zawołania „Przyjdź Panie Jezu!” (Ap 22,20; KKK 451).
4.
Zapamiętajmy: „Imię «Pan» oznacza Boskie panowanie. Wyznawać lub wzywać Jezusa
jako Pana oznacza wierzyć w Jego boskość. «Nikt (...) nie może powiedzieć bez
pomocy Ducha Świętego: ‘Panem jest Jezus’» (1 Kor 12,3)” (KKK 455).
Ks. Janusz Ziarko
