Rok Liturgiczny - TRIDUUM SACRUM

Rozważania Duszpasterskie



TRIDUUM SACRUM


Trzy dni Chrystusa i Jego Kościoła        

          Przed nami największa Uroczystość Kościoła – Triduum Sacrum – Trzy Święte Dni. Dni Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Jak wielki skarbiec otwiera przed nami liturgia Kościoła! Ważne jest, więc, byśmy dobrze rozumieli wielkość tej Uroczystości, a przez to obficie zaczerpnęli z otwartego dla nas skarbca Kościoła. Dobre, dogłębne przeżycie tych dni rzutuje na całe nasze chrześcijaństwo, na naszą wiarę: Jeśli umrzemy wespół z Chrystusem, żyć będziemy wespół z Nim.


HARMONOGRAM UROCZYSTOŚCI:


Wielki Czwartek, 05. kwietnia 2012r.:

  • 18.00 – Ostatnia uczta Jezusa z uczniami


Wielki Piątek, 06. kwietnia 2012r.:

  • 18.00 – Droga Krzyżowa

  • 19.00 – Bolesna Męka Jezusa z Nazaretu


Wielka Sobota, 07. kwietnia 2012r.:

  • 7.00 – 21.00 – przygotowania do udziału w Wigilii Wielkanocnej

  • 10.00 - 14.00 - Święcenia Pokarmów
    • 15.00 - w Bieńkowicach
    • 15.30 - w Iwinach

  • 22.00 – radosna Rezurekcja

Niedziela Zmartwychwstania:

Msze Święte:
  • 6.00 - dziękczynno - błagalna
  • 9.00
  • 10.30
  • 12.00
  • 18.00




Dzień 1. – dzień Ofiary Chrystusa

        Doba w czasach Pana Jezusa rozpoczynała się wieczorem o naszej godzinie 18.00 i kończyła się o naszej 18.00 dnia następnego. Była podzielona na dzień i noc. Noc była podzielona na 4 straże, każda ze straży trwała 3 nasze godziny. Dzień był podzielony na 12 godzin. Pierwsza godzina dnia u Żydów to nasza 7.00 rano. Szósta to nasza 12.00 – o tej godzinie ukrzyżowano Chrystusa. Dziewiąta godzina w Palestynie to nasza 15.00 – o tej godzinie Pana Jezusa skonał na krzyżu.

           Męka Pana Jezusa, Jego przejście przez śmierć do Zmartwychwstania rozpoczęło się w czwartek wieczorem – według liczenia czasu przez Żydów był to już piątek – noc piątku. Chrystus ze swoimi uczniami spożył paschę, to znaczy uroczystą wieczerzę, którą raz w roku Żydzi przeżywali na pamiątkę wieczerzy poprzedzającej wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. W czasie tej Wieczerzy Pan Jezus w geście największej pokory i miłości umył nogi apostołom. Szczegóły tego wydarzenia podaje św. Jan w 13 rozdziale swojej Ewangelii. Pod koniec Wieczerzy Pan Jezus przemienił chleb i wino w swoje Ciało i Krew, i ten pokarm dał apostołom, mówiąc: To czyńcie na Moją pamiątkę. Opis ustanowienia sakramentu Eucharystii, a tym samym sakramentu kapłaństwa podają nam trzej pierwsi ewangeliści i św. Paweł w 11. Rozdziale 1. Listu do koryntian.

           
            Kościół przez uroczyście sprawowaną Mszę św. w Wielki Czwartek wieczorem pozwala nam uczestniczyć w Ostatniej Chrystusowej Wieczerzy. Podkreślają to gesty powtarzające to, co uczynił Chrystus, podejmowane przez kapłana tylko w tej jedne Mszy Świętej w ciągu rok: po homilii kapłan umywa symbolicznie nogi 12. mężczyznom – mówi nam to, że bramą, przez którą wchodzimy do udziału w Eucharystii, ma być zawsze pokorna służba wobec bliźnich, zwłaszcza potrzebujących. Msza Święta wielkoczwartkowa nie kończy się błogosławieństwem, ale procesją – przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do bocznego ołtarza, tzw. ciemnicy.

           Pierwszy dzień Triduum Paschalnego zamyka nabożeństwo sprawowane w Wielki Piątek po południu. Jest to liturgia na cześć Męki Pańskiej. Rozpoczyna je dramatyczny gest – kapłan upada przed ołtarzem na twarz. To wyraz najgłębszego szacunku wobec Chrystusa, który umarł za nas, za nasze grzechy na Krzyżu. Czytania Pisma Świętego pozwalają nam przeżyć w duchu Mękę Pana Jezusa – proroctwo Izajasza wypowiedziane przeszło 700 lat przed przyjściem Chrystusa – o cierpieniach Mesjasza oraz Pasja św. Jana. Kulminacyjną częścią tego nabożeństwa jest wywyższenie i adoracja Krzyża, trzykrotny śpiew: Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata – pójdźmy z pokłonem, ucałowanie Krzyża, śpiew suplikacji Święty Boże….. i improperia – tj. skargi Pana Jezusa – Ludu mój ludu, cóżem ci uczynił?....

            Po adoracji Krzyża następuje Komunia Święta, a po niej procesja z Najświętszym Sakramentem do specjalnego miejsca, tzw. pogrzeb Chrystusa do Grobu Bożego. Św. Jan Ewangelista w opisie Męki zaznacza, że na miejscu, gdzie Jezusa ukrzyżowano, był ogród, w ogrodzie zaś nowy grób. Tam złożono Jezusa. Ołtarz boczny, tzw. Grób Pański przyozdobiony kwiatami, nawiązuje do ogrodu nie tylko z Golgoty, ale i tego z pierwszych kart Pisma Świętego – raju, gdzie Bóg stworzył człowiek, gdzie człowiek został pokonany przez grzech szatana. Tu, w nowym raju, grzech, szatan i śmierć zostają pokonane przez Mękę i Zmartwychwstanie naszego Zbawiciela.


Dzień 2. – dzień spoczynku Chrystusa

            Siódmy dzień tygodnia w Starym Testamencie z ustanowienia Bożego był dniem odpoczynku. I Chrystus po swojej Męce wszedł do odpoczynku – Jego Ciało złożone w grobie oczekiwało zmartwychwstania. W tym dniu Kościół nie sprawuje liturgii – ani Mszy Świętej, ani innych nabożeństw. Trwa w ciszy, oczekując nocy Zmartwychwstania.

             Polski zwyczaj święcenia potraw pochodzi z samych początków chrześcijaństwa w naszym kraju. Nowo poświęconą wodą, kropiono pokarmy, by były spożywane na cześć Chrystusa Zmartwychwstałego, a nie na cześć pogańskich bożków.






Dzień 3. – Zmartwychwstanie Chrystusa

        Świętowanie Zmartwychwstania Chrystusa rozpoczyna się w sobotę wieczorem, po zachodzie słońca w nocy poprzedzającej dzień niedzielny, dzień Zmartwychwstania.

         Uroczysta Msza Święta nazwana jest Wigilią Paschalną – czuwaniem modlitewnym Kościoła. Jest to najbardziej uroczysta i najważniejsza Msza Święta w całym roku liturgicznym Kościoła.


Na jej bogactwo składają się cztery części:


1. Liturgia Światła

Na zewnątrz świątyni zostaje zapalone ognisko. I tam zaczyna się Msza Święta od poświecenia ognia i zapalenia paschału. Paschał wniesiony do ciemnego zupełnie kościoła ze śpiewem światło Chrystusa jest znakiem zwycięstwa światła – łaski nad ciemnością – grzechem, staje się źródłem światła dla wszystkich uczestników liturgii, od płomienia wszyscy zapalają swoje świece. Przy ołtarzu, po dojściu procesji ze światłem, śpiewany jest najpiękniejszy chyba ze śpiewów Kościoła – orędzie paschalne, zaczynające się od słów: Weselcie się!.


2. Liturgia słowa

W tę noc Kościół obficiej karmi nas słowem Bożym. Są przynajmniej trzy czytania ze Starego Testamentu, przeplatane psalmami i modlitwami oraz dwa czytania z Nowego Testamentu, poprzedzone radosnymi śpiewami Chwała na wysokości Bogu… i Alleluja!. Nadają one tej części Wigilii Paschalnej charakter czuwania, medytacji nad dziełami zbawienia, nad niepojętą dobrocią Boga wobec człowieka.


3. Liturgia Chrztu Świętego

Cały Wielki Post ma przygotować nas do odnowienia przymierza z Bogiem zawartego na Chrzcie Świętym. Odnawiamy przyrzeczenia chrzcielne wyrzekając się grzechu i wyznając wiarę. Przyjmujemy pokropienie wodą chrzcielną. W Chrystusie Zmartwychwstałym jesteśmy nowym stworzeniem – obmyci Krwią i Wodą wypływającą z przebitego Serca Pana Jezusa i spływającą na nas w Jego Kościele poprzez sakramenty święte.


4. Liturgia Eucharystii

Msza Święta to uobecnienie Ofiary, ale i Zmartwychwstanie Chrystusa. W Komunii Świętej przyjmujemy pod postacią chleba Ciało Chrystusa dla nas ukrzyżowane i dla nas chwalebnie zmartwychwstałe. Liturgię Eucharystyczną kończy procesja rezurekcyjna. Owoc Mszy Świętej – Hostia, Chrystus żywy niesiony jest w monstrancji na zewnątrz kościoła. Zmartwychwstały Chrystus nie jest zamknięty w grobie ani w murach kościoła – chce wejść w nasze życie.


Zwróćmy uwagę na jeszcze jeden szczegół. Liturgia Wigilii Paschalnej łączy się z trzema żywiołami, elementami, na których opiera się życie: z ogniem, który jest poświęcony i rozdany, z wodą chrzcielną, którą jesteśmy poświęceni, z ziemią, bo to z wnętrza ziemi, z grobu wykutego w skale Chrystus zmartwychwstał…..