KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
Wierzę w ... ?
Katecheza 30.
WYZNANIE WIARY
Człowiek – jeden ciałem i duszą
1. Na pytanie, kim jest
człowiek, pada dzisiaj wiele odpowiedzi. Dla jednych człowiek jest geniuszem,
który posiada nieograniczoną moc przekształcania świata i kierowania jego
losami. Inni redukują istotę ludzką do popędów, oddając hołd cielesności i
używaniu. Są tacy, którzy traktują człowieka jako ogniwo procesu ewolucji i
ujmują go tylko w wymiarze doczesności. Inni wskazują cechy, które wyróżniają
nas spośród całego świata ożywionego: nieustanne poszukiwanie prawdy;
doświadczenie wolności; zdolność pytania o sens; zdolność do miłości bliźniego,
do autorefleksji, do działania według sumienia, do tworzenia kultury i
zachowania jej dziedzictwa.
2. Kościół od początku naucza, że „osoba
ludzka, stworzona na obraz Boży, jest
równocześnie istotą cielesną i duchową. Opis biblijny wyraża tę
rzeczywistość językiem symbolicznym, gdy stwierdza, że «Bóg ulepił człowieka z
prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się
człowiek istotą żywą» (Rdz 2,7). Cały człowiek jest więc chciany przez Boga”
(KKK 362). Źródła biblijne – nauczał Ojciec Święty Jan Paweł II – uprawniają do
tego, aby człowieka rozumieć jako jedną osobę. Katechizm Kościoła Katolickiego
mówiąc o tej osobowej jedności wyjaśnia, że „dusza często oznacza w Piśmie
świętym życie ludzkie (por. Mt 16,25-26) lub całą osobę ludzką (Dz 2,41).
Oznacza także to wszystko, co w człowieku jest najbardziej wewnętrzne (por. Mt
26,38) i najwartościowsze (Mt 10,28); to, co sprawia, że człowiek jest w sposób
szczególny obrazem Boga: «dusza» oznacza zasadę duchową w człowieku” (KKK 363).
Ciało z kolei „uczestniczy w godności «obrazu Bożego»; jest ono ciałem ludzkim
właśnie dlatego, że jest ożywiane przez duszę”. Cała osoba ludzka jest
przeznaczona do tego, by „stać się świątynią Ducha Świętego” (por. KKK 364). To
ludzkie ciało przyjął Chrystus w tajemnicy Wcielenia, ludzkie ciało wzięło też
udział w tajemnicy Odkupienia. Dlatego człowiek, troszcząc się o swoją duszę,
winien uważać także ciało, stworzone przez Boga i przeznaczone do
zmartwychwstania, za dobre i godne szacunku (por. KDK 14).
3. W czasach współczesnych szczególnym
wyzwaniem dla tej objawionej nauki o stworzeniu człowieka jako istoty duchowej
i cielesnej stał się ewolucjonizm.
Teorie te, jak przypomina Jan Paweł II, utrzymują, że człowiek – w każdym razie
jego strona cielesna – ma związek z innymi istotami świata materialnego: z
najwyższymi gatunkami zwierzęcymi. Kościół nie odrzuca możliwości ewolucji,
jeśli chodzi o ciało ludzkie. Stale jednak naucza, „że jeśli nawet przyjmujemy
ewentualność pochodzenia człowieka co do ciała od innych stworzeń materialnego
wszechświata, przede wszystkim od istot zwierzęcych – to stworzenie duszy
nieśmiertelnej, które decyduje o naszym człowieczeństwie, jest zawsze dziełem
Boga Stwórcy. Nie może materia wyłonić z siebie ducha” (Jan Paweł II, Katecheza z 16 kwietnia 1986 r.).
4.
Zapamiętajmy: osoba ludzka, stworzona na obraz Boży, jest równocześnie istotą
cielesną i duchową. „Nauka wiary przyjmuje, że dusza duchowa i nieśmiertelna
jest stworzona bezpośrednio przez Boga” (KKK 381). Dla
wierzących ewolucja pozostaje w harmonii z wielkim planem, którego cel stanowi powołanie świadomych i
wolnych dzieci Bożych.
Ks. Janusz Cegłowski
