KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
Wierzę w ... ?
Katecheza 27.
WYZNANIE WIARY
Aniołowie
1. W wielu
katolickich domach rodzice umieszczają nad łóżeczkiem syna lub córki obrazek
Anioła Stróża. Zwykle przedstawiony jest on jako uduchowiona istota ze
skrzydłami, strzegąca dzieci przechodzące przez rozwieszony nad przepaścią
most. W kaplicy Najświętszego Sakramentu w katedrze płockiej aniołowie, ubrani
w szaty liturgiczne, adorują Chrystusa. Na niejednym cmentarzu pogrążeni w bólu
rodzice na grobie swego dziecka umieszczają napis: „Powiększył grono aniołków”.
Czy rzeczywiście zmarłe dziecko staje się aniołem? Kim są aniołowie? Co o nich
wiemy? Czego na ich temat uczy Kościół?
2. Słowo anioł
pochodzi z języka greckiego (angelos) i oznacza zwiastuna albo
posłańca. Anioł to istota, która nie należy do świata ziemskiego, ale
może kontaktować się z ludźmi i wywierać na nich wpływ. W Katechizmie Kościoła
Katolickiego czytamy: „Jako stworzenia czysto duchowe aniołowie posiadają rozum
i wolę: są stworzeniami osobowymi i nieśmiertelnymi. Przewyższają doskonałością
wszystkie stworzenia widzialne” (KKK 330). Jan
Paweł II nauczał, że „stanowią one jak gdyby najbliższe środowisko Boga” (katecheza z 9 lipca 1986 r.). Biblia
wielokrotnie wspomina o udziale aniołów w najważniejszych momentach historii
zbawienia. W Starym Testamencie anioł strzegł bram raju po opuszczeniu tego
miejsca przez Adama i Ewę (Rdz 3,24); aniołowie objawiali prorokom wolę Boga
(Iz 6,6; Ez 40,3) oraz głosili chwałę Stwórcy (Iz 6,2). W szczególności mają oni
zleconą troskę o ludzi, o czym
najwięcej mówi Księga Tobiasza. Psalmy wręcz zapewniają człowieka: „aniołom
twoim rozkazał… aby cię nosili na ręku, byś nie uraził o kamień swej nogi” (Ps
91). W Nowym Testamencie anioł zapowiedział Zachariaszowi niezwykłe
narodziny jego syna (Łk 1,19), zwiastował Maryi poczęcie Jezusa (Łk 1,26) i
polecił Józefowi udać się do Egiptu, aby uchronić Dzieciątko przed zemstą
Heroda (Mt 2,13-19). Ewangelie mówią
także o obecności anielskiej podczas
czterdziestodniowego postu Jezusa na pustyni (Mt 4,11), podczas modlitwy w
Ogrójcu (Łk 22,43), przy grobie Zmartwychwstałego (Łk 24,4) i przy
Wniebowstąpieniu (Dz 1,11). Wszyscy Ewangeliści zapisują też, że „Syn
Człowieczy… przyjdzie w chwale Ojca swojego razem z aniołami świętymi” (por. Mk
8,38).
3. Z
analizy tekstów biblijnych wynika, że aniołów jest wielu. Są oni „stworzeniami
duchowymi, które nieustannie wielbią Boga i służą Jego zbawczym zamysłom wobec
innych stworzeń. (...) Współdziałają we wszystkim, co dla nas jest dobre.
Otaczają Chrystusa, swego Pana, służą Mu w szczególny sposób w wypełnianiu Jego
zbawczej misji wobec ludzi” (KKK 350, 351). Biblia wspomina o różnych
grupach aniołów (chórach anielskich), wymieniając m.in. archaniołów, serafinów,
cherubinów, moce, zwierzchności albo panowania. Zapewne to zróżnicowanie wynika
ze spełnianych przez nich funkcji. Łączymy
się z nimi w uwielbieniu Boga podczas prefacji, śpiewając lub mówiąc: „Święty,
święty, święty...”.
Szczególną
kategorię stanowią aniołowie stróżowie. Ich opieka nad ludźmi trwa od
narodzenia aż do śmierci. Ta prawda wiary nie jest dogmatem, teologowie
katoliccy uważają jednak, że jest wiarygodna oraz że można ją uzasadnić na
podstawie Pisma Świętego (Mt 18,10) i Tradycji (por. KKK 336). Wielu z nich
sądzi, iż nie tylko poszczególni ludzie, lecz również społeczności mają swoich
aniołów - opiekunów. W kalendarzu
liturgicznym święto Świętych Archaniołów Michała (którego imię oznacza „Któż
jak Bóg”), Gabriela („Mocą moją Bóg”) i Rafała („Bóg uzdrawia”), przypada 29
września, a wspomnienie Aniołów Stróżów - 2 października.
Aniołami nazywa Pismo Święte oraz Tradycja te
czyste duchy, które – jak mówi Jan Paweł II - wybrały Boga w „podstawowej
próbie wolności” (Katecheza z 6 VIII 1986 r.). Pismo Święte naucza bowiem
również o aniołach zbuntowanych przeciw Bogu, czyli szatanach (Mt 25,41; 2 Kor
12,7; Ap 12,7-9). Poświęcimy im kolejną katechezę.
Na koniec warto podkreślić, że z jednej strony
aniołów nie można usunąć z Pisma Świętego, bo wtedy trzeba by - według słów
Jana Pawła II - usunąć całe Pismo Święte, z drugiej nie należy ulegać pewnej
współczesnej tendencji, która – choć sama w sobie dobra – zdaje się czasem
banalizować kult aniołów przez mnożenie ich wizerunków, upodabnianie ich do
postaci dzieci itp. Małe dzieci, odchodząc z tego świata, „nie powiększają
grona aniołków”, lecz jako osoby ludzkie - dzięki ofierze Jezusa Chrystusa
Boga-Człowieka – wchodzą do grona zbawionych.
4.
Zapamiętajmy: Anioł to istota duchowa, która ma rozum i wolną wolę, ale nie ma
ciała. Aniołowie zostali stworzeni przez Boga, aby nam pomagać. Naszymi
szczególnymi opiekunami są aniołowie - stróżowie. Każdy człowiek ma swego anioła
stróża, na którego pomoc może liczyć w trudnych sytuacjach życiowych.
Ks. Janusz Śniegocki
