KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
Wierzę w ... ?
Katecheza 25.
WYZNANIE WIARY
Bóg Stwórca
1. Czy naprawdę – pytają
niektórzy ludzie - powinniśmy wierzyć
w opowiadania o stworzeniu w ciągu
sześciu dni? O Stwórcy w postaci
majestatycznego Ojca? Warto sobie w takiej chwili przypomnieć postać Jana Pawła
II, który znaczną część „Tryptyku rzymskiego” poświęca Kaplicy Sykstyńskiej,
tej samej, w której 16 października 1978 r. został wybrany na Papieża. Stając w
tym miejscu – pisze Ojciec Święty – staję „na progu Księgi. / Jest to Księga Rodzaju – Genesis. / Tu, w tej
kaplicy, wypisał ją Michał Anioł / nie słowem, ale bogactwem / spiętrzonych kolorów”.
2. Istotnie, w latach
1508-1512 na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej w Rzymie Michał Anioł namalował
wyjątkowe dzieło, przedstawiające historię stworzenia i początki ludzkości. Na
kilku potężnych freskach artysta ośmielił się przedstawić Stwórcę unoszącego się w pustej przestrzeni i gestem
dłoni oddzielającego światło od ciemności.
Na czwartym, najbardziej znanym obrazie, ze wskazującego palca Boga przeskakuje iskra życia ku wyciągniętej dłoni Adama…
3. Dobrze wiemy, że
zarówno w Księdze Rodzaju, jak i we freskach Kaplicy Sykstyńskiej został użyty
język symboliczny i obrazy, które wyrażają kilka głębokich prawd wiary:
- Świat jest stworzony przez Boga i przez Niego umiłowany. Księga Rodzaju kilkakrotnie powtarza: „Bóg rzekł... i stało się”. Przez swoje odwieczne Słowo Bóg oddziela
kosmos od chaosu, światło
od ciemności, niebo od ziemi. Oznacza to, że w świetle Objawienia świat nie jest skutkiem przypadku czy ślepych sił;
istnieje w nim porządek, oddający Bożą chwałę. Bóg dokonał jednak dzieła stworzenia nie po to, aby
powiększyć swoją chwałę, ale żeby ją okazać i dać nam w niej udział (por. KKK 293-295).
- Bóg stwarza w
sposób wolny „z niczego”. Oznacza to, że aby stwarzać, nie
potrzebuje On niczego istniejącego wcześniej ani żadnej pomocy. „Cóż nadzwyczajnego
byłoby w tym – nauczano już w starożytności - gdyby Bóg wyprowadził świat z
istniejącej wcześniej materii? Ludzki twórca, gdy otrzyma materiał, zrobi z
niego to, co zechce. Tymczasem moc Boga okazuje się właśnie w tym, że wychodzi
On od nicości, by uczynić to, co zechce” (por. KKK 296-298).
- Bóg stwarza świat
dobrym. W biblijnym opisie
stworzenia czytamy, że
Bóg widział, że wszystkie rzeczy, które uczynił, są dobre (por. Rdz l,4.10.12.18.21.31). Te powtarzające się jak refren słowa
wyrażają jedną myśl: wszystko, co istnieje, jest dziełem dobroci Boga i uczestniczy w tym dobru, którym jest On sam. Nauka ta nie pozostawia miejsca ani na fałszywą ascezę, ani
na nihilizm, czyli przekonanie o bezsensie życia (por. KKK 299).
- Bóg jest
nieskończenie większy od wszystkich swoich dzieł; ponieważ jednak jest On
pierwszą przyczyną wszystkiego, co istnieje, jest także obecny we wnętrzu swoich stworzeń: daje każdemu istnienie i
właściwą mu doskonałość, a człowieka obdarza nadto swoim podobieństwem (por. KKK
300). „W Nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy” – mówił w tym właśnie duchu
święty Paweł na ateńskim Areopagu (Dz 17,28).
- Stworzenie to dzieło
Trójcy Świętej. W prologu Ewangelii według świętego Jana czytamy: „Na
początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem był Słowo. (…). Wszystko
przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało” (1,1-3). Świat nie tylko
został stworzony, ale istnieje nadal dzięki Synowi, który podtrzymuje go w
istnieniu „słowem swej potęgi” (Hbr 1,3) i dzięki Stworzycielowi Duchowi, który
obdarza życiem.
- Bóg zachowuje i podtrzymuje w istnieniu swoje stworzenie. Pismo
Święte uczy: „Miłujesz bowiem wszystkie stworzenia, niczym się nie brzydzisz,
co uczyniłeś, bo gdybyś miał coś w nienawiści, byłbyś tego nie uczynił. Jakżeby
coś trwać mogło, gdybyś Ty tego nie chciał, jak by się zachowało, czego byś nie
wezwał? Oszczędzasz wszystko, bo to wszystko jest Twoje, Panie, miłośniku
życia!” (Mdr 11,24-26).
- Człowiek
nie jest absolutnym panem otaczającego świata – ma obowiązek go użytkować, ale
nie ma prawa nadużywać.
- U podstaw chrześcijańskiej świadomości
ekologicznej leży przekonanie, że świat jest domem, ofiarowanym nam przez
Stwórcę (oikos oznacza po grecku
właśnie „dom”). Grzechem jest zatem niszczenie natury, zaśmiecanie lasów i pól,
zanieczyszczanie wód, produkowanie i sprzedaż niezdrowej żywności.
4. Zapamiętajmy: Biblijna
opowieść o stworzeniu przekazuje za pomocą obrazów i języka symbolicznego
prawdę o tym, że początkiem wszystkiego jest dobry Bóg; że stwarzając Bóg nie
potrzebuje niczego istniejącego wcześniej ani żadnej pomocy; że świat - również
materia czy ludzkie ciało – są dobre; że Bóg wciąż podtrzymuje w istnieniu
swoje stworzenie; że chrześcijanie są w szczególny sposób zobowiązani do
ochrony środowiska naturalnego.
Ks. Henryk Seweryniak
