Wierzę w ... ?
Katecheza 76.
Biskup
1. W zwyczajny rytm życia
każdej parafii wpisuje się co pewien czas posługa biskupa. Przeprowadza w niej
wizytację kanoniczną, udziela sakramentu bierzmowania, konsekruje kościół czy
kaplicę. Obecność biskupa w parafii uświadamia wiernym, że są cząstką Kościoła
diecezjalnego, powierzoną Jego pasterskiej trosce.
2. Kim jest biskup
w Kościele? Najkrótsza odpowiedź brzmi, że jest następcą apostołów.
Apostołowie zaś to uczniowie powołani w sposób szczególny przez Jezusa,
tworzący kolegium Dwunastu. Opis ich powołania i katalog imion podają
Ewangeliści: święty Mateusz, święty Marek i święty Łukasz. Liczba „12” jest
świadomym nawiązaniem do dwunastu pokoleń izraelskich, które stanowiły
fundament Ludu Bożego Starego Testamentu. Dwunastu Apostołów to fundament
nowego Ludu Bożego. Chrystus wysłał ich na świat, aby napełnieni mocą Ducha
Świętego, głosili Ewangelię i gromadząc wszystkie ludy w jednym Kościele,
uświęcali je i kierowali nimi. By ten urząd posługiwania przetrwał do końca
świata, Apostołowie wybrali sobie pomocników i przez nałożenie rąk przekazali
im dar Ducha Świętego otrzymany od Chrystusa, udzielając im pełni sakramentu
święceń. W ten sposób - z pokolenia na pokolenie - przez nieprzerwane
następstwo biskupów przechodzi pierwotna tradycja, a dzieło zbawienia trwa i
rozwija się aż do naszych czasów. Zachowana w ten sposób ciągłość apostolskiej
posługi nazywa się sukcesją apostolską.
3. Wraz z tym
szczególnym darem powierzona została biskupowi potrójna władza: nauczania,
uświęcania i rządzenia. Władza nauczania polega na nieustannym i
wytrwałym obowiązku głoszenia Dobrej Nowiny oraz na trosce o zachowanie
czystości przekazu Ewangelii. Znakiem tego jest pierścień biskupi, zakładany w
momencie święceń i towarzyszące słowa: „Przyjmij
pierścień, znak wierności i zachowaj nienaruszoną wiarę. Strzeż od skażenia
Bożą Oblubienicę, to jest Kościół święty”.
W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy:
„Dla zachowania Kościoła w czystości wiary przekazanej przez Apostołów, sam
Chrystus, który jest prawdą, zechciał udzielić swojemu Kościołowi uczestnictwa
w swojej nieomylności” (KKK 889). Do wypełniania tej służby udzielił On
pasterzom charyzmatu nieomylności w dziedzinie wiary i moralności (por. KKK
890). Biskup spełnia władzę nauczania, gdy zleca kapłanom oraz
odpowiednio przygotowanym do tego katechetom świeckim i zakonnym misję
przepowiadania Ewangelii i chrześcijańskiego wychowania (por. KKK 888).
Władza uświęcania
związana jest z udzielaniem
sakramentów, modlitwą, pracą, posługą słowa oraz osobistym przykładem, poprzez
który biskup prowadzi wiernych do źródła życia Bożego, życia w zjednoczeniu z
Chrystusem. Symbolizuje to mitra, czyli nakrycie głowy biskupa. Otrzymując ją,
biskup słyszy słowa: „Przyjmij mitrę i
niech jaśnieje w tobie blask świętości, a gdy ukaże się Najwyższy Pasterz,
niech ci da w nagrodę niewiędnący wieniec chwały”. Posługa
każdego księdza w parafii jest udziałem we władzy uświęcania, sprawowanej przez
biskupa. Dzieje się to mocą sakramentu kapłaństwa otrzymanego od biskupa i
poprzez skierowanie kapłana do konkretnej parafii (por. KKK 893).
Ostatnim
wymiarem posługi biskupa jest władza pasterzowania. Katechizm naucza, że
„Biskupi kierują powierzonymi sobie poszczególnymi Kościołami jako zastępcy i legaci Chrystusa radami, zachętami i
przykładami, ale także mocą swego autorytetu i władzy świętej, którą powinni
jednak sprawować w sposób budujący, w duchu służby, który jest duchem ich
Mistrza” (KKK 894). Tę prawdę oznacza pastorał, czyli pasterska laska biskupa.
Otrzymując go w czasie święceń, biskup słyszy: „Przyjmij pastorał, znak urzędu pasterskiego posługiwania i czuwaj nad
całą owczarnią, nad którą Duch Święty ustanowił cię biskupem, abyś kierował
Kościołem Bożym”. Pasterska władza biskupa jest służbą jedności i
miłości na rzecz wspólnoty Kościoła.
Już od
początków dziejów Kościoła biskupa otaczano szczególnym szacunkiem, co
podkreślało wyjątkowość jego posłannictwa zleconego mu przez Chrystusa. Św.
Ignacy Antiocheński, bezpośredni uczeń św. Jana Apostoła w liście do
mieszkańców Smyrny pisał: „Wszyscy
idźcie za biskupem jak Jezus Chrystus za Ojcem, a za waszymi kapłanami jak za
Apostołami; szanujcie diakonów jak przykazania Boże. Niech nikt w sprawach
dotyczących Kościoła nie robi niczego bez biskupa” (KKK 896).
4. Zapamiętajmy: „Biskupi z ustanowienia Bożego są
następcami Apostołów, widzialnym źródłem i fundamentem jedności w Kościele
partykularnym. (...) Pełnią misję autentycznego nauczania wiary, sprawowania
kultu Bożego, przede wszystkim Eucharystii i rządzenia swoimi Kościołami jako
prawdziwi pasterze. Do ich funkcji należy także troska o wszystkie Kościoły
razem z papieżem i pod jego zwierzchnictwem” (KKK 938 – 939).
Biskup Roman Marcinkowski
